भालचंद्र नेमाडे यांची ‘झूल’ ही कादंबरी प्रकाशित झाल्यानंतर तब्बल तीस
वर्षांनंतर ‘हिंदू’ ही कादंबरी प्रकाशित झाली. एवढा दीर्घ लेखनकाळ असलेली
ही मराठी साहित्यातील अपवादात्मक आणि तेवढीच बहुचर्चित कादंबरी आहे
. पुरातत्त्वविदयेचा अभ्यासक व संशोधक खंडेराव हा कादंबरीचा नायक
आहे, त्याच्या भूमिकेतून नेमाडे हिंदू संस्कृतीविषयक आपली वैचारिकता
मांडतात. स्वातंत्र्यप्राप्तीनंतर दोन धर्मांवरून झालेली भारताची फाळणी,
मोरगाववर पेंढार्‍यांची चाल व लूटालूट, लभानी लोकांचे मोरगावात समरस
होणे, मारवाडी समाजासारख्या समाजाचे आपला मूळ प्रदेश सोडून अन्यत्र
सामावून जाणे इत्यादींचे वेधक चित्रण या कादंबरीत येते..हिंदू समाजात
अडगळ होऊन बसलेल्या अनिष्ट व्यवस्था व चालीरीती यांचे विविध अंगांनी
कादंबरीत चित्रण येते. आपल्या समाजात, कुटुंब व्यवस्थेत स्त्रियांवर होणारा
अन्याय, त्यांना भोगावे लागणारे दु:ख हे नेमाडेंच्या सगळयाच
कादंबर्‍यांमधून येणारे आशयसूत्र आहे. सगळया समाजाच्या अंत:स्तरावरच्या
सगळया जाणिवा नेमाडे या कादंबरीतून व्यक्त करतात, वाचकाला
टोचण्या देतात, अस्वस्थ करतात, अंतर्मुख होऊन विचार करायला भाग
पाडतात.
No comments:
Post a Comment